სტატიები

ტომი 16, №1(21), 2021 Volume 16, Issue 1(21), 2021

© 2021

საპენსიო რეფორმა - მიზნები და სავარაუდო შედეგები

ავტორები: ლაშა ბერიძე, გიორგი აბუსელიძე

საკვანძო სიტყვები: საპენსიო რეფორმა, გათანაბრების კოეფიციენტი, საპენსიო აქტივები, სოციალური დაცვა.

J.E.L. Classification: J32, G18, G23, H53

DOI: https://doi.org/10.52244/ep.2021.21.05

ციტირებისათვის: ბერიძე ლ., აბუსელიძე გ., (2021) საპენსიო რეფორმა - მიზნები და სავარაუდო შედეგები. ეკონომიკური პროფილი №1(21), გვ. 45-63. DOI: https://doi.org/10.52244/ep.2021.21.05

ანოტაცია.

სტატიაში განხილულია მსოფლიო მასშტაბით საპენსიო აქტივების გადანაწილება ქვეყნებს შორის, ასევე, შეფასებულია საქართველოს საპენსიო სქმემის დადებითი და უარყოფითი მხარეები.

საქართველოში საპენსიო რეფორმის განხორციელება მრავალჯერ შეფერხდა, სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის გამო, ამას თან ერთვოდა მოსახლეობის ფსიქოლოგიური განწყობა  სახელმწიფოს მიმართ უნდობლობის მხრივ. საქართველო დგას ევრო ინტეგრაციის გზაზე, სადაც ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს მოთხოვნას წარმოადგენს, სოციულურად მოწყვლადი ფენების სათანადოდ დაცვა და სოციალური გათანაბრება, ამასთან, საპენსიო სქემების არსებობა უზრუნველყოფს დიდი მოცულობის თანხების აკუმულირებას, რომელმაც შეიძლება მნიშვნელოვანი როლი შეასრულოს კაპიტალისა და ფინანსური ბაზრის განვითარებაში.

საპენსიო სქემების არსებობის დადებითი მხარეები შეიძლება ვლინდებოდეს გათანაბრებითი კოეფიციენტის პერმანენტულ ზრდაში, მაგრამ უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ ასეთ დროს სახელწმიფო  მაკროეკონომიკური მაჩვენებლები (ინფლაცია, უმუშევრობა, ეროვნული ვალუტის მდგრადობა) უნდა იყოს შედარებით სტაბილური.

მნიშვნელოვანი დისკუსიები წარმოიშობა ასევე, საპენსიო სააგენტოში (ფონდში) აკუმილირებული ანხების განკარგვის თაობაზე, კერძოდ, რომელი აქტივების შეძენაში შეიძლება მიდიოდეს თანხები და რა ოდენობით.

დღეის მდგომარეობით, საქართველოში საპენსიო სააგენტოს წინაშე დასმული ამოცანები სჭიროებს მართვა, რადგან საპენსიო რეფორმა მხოლოდ რამოდენიმე წელს ითვლის.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. საქართველოს საგადასახადო კოდექსი, მუხლი 6;
2. კონსტიტუციური სარჩელი, ედუარდ მარიკაშვილი და ა(ა)იპ ,,საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივა“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, https://constcourt.ge/ka/judicial-acts?legal=1628,  (ხელმისაწვდომი:18.05.2021)
3. საპენსიო რეფორმა: ნებით თუ ძალით? ეკონომიკური დისკუსიების პლატფორმა, KAS EPRC ეკონომიკური არენა. 2019. გვ. 5;

https://www.kas.de/documents/269781/0/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9D+%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90+-+%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98.pdf/0f930e64-cb56-412d-1487-1a210564e363?version=1.0&t=1560426531919 (ხელმისაწვდომი; 18.05.2021)

1. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, სოციალური უზრუნველყოფა, სტატისტიკა, URL: https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/55/sotsialuri-uzrunvelqofa (ხელმისაწვდომი: 18.05.2021)
2. საქართველოს ეროვნული სამსახურის სტატისტიკური სამსახური, სამუშაო ძალა, სტატისტიკა, URL: https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/683/dasakmeba-umushevroba (ხელმისაწვდომი: 18.05.2021)
3. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, საარსებო მინიმუმი 2021 წელი, URL: https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/49/saarsebo-minimumi (ხელმისაწვდომი)
4. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, საშუალო თვიური ხელფასი, URL: https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/39/khelfasebi (ხელმისაწვდომი: 18.05.2021)
5. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, სამუშაო ძალის მაჩვენებლები, URL: https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/683/dasakmeba-umushevroba (ხელმისაწვდომი: 18.05.2021)
6. საქართველოს სტატისტიკური სამსახური, სამომხმარებლო ფასების ინდექსის ცვლილება(ინფლაცია), URL: https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/26/samomkhmareblo-fasebis-indeksi-inflatsia, (ხელმისაწვდომი: 18.05.2021)
7. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსასახური, სიცოცხლის ხანგრძლივობა გენდერულ ჭრილში, URL: https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/320/gardatsvaleba, (ხელმისაწვდომი: 10.05.2021)
8. საპენსიო სააგენტო, საპენსიო შენატანზე დარიცხული სარგებელი, URL: https://www.pensions.ge/public-information/news/current-statistics-of-the-pension-agency,   (ხელმისაწვდომი: 18.05.2021)
9. საქართველოს ეროვნული ბანკი, ყოველთვიური ოფიციალური გაცვლითი კურსები, URL: https://www.nbg.gov.ge/index.php?m=582&lng=geo, (ხელმისაწვდომი: 18.05.2021)
10. ფინანსთა სამინისტრო, სახელმწიფო ბიუჯეტი ფუნქციონალურ ჭრილში, URL: https://mof.ge/biujetebis_xarjebi_funkcionalur_chrilshi (ხელმისაწვდომი: 18.05.2021)
11. GÓRA M. (2019) European Commission. Sustainability Report 2017. Brussels: Directorate General of Economic and Financial Affairs, 2017., Redesigning pension systems, Warsaw School of Economics, Poland, and IZA, Germany, p. 2 URL: https://wol.iza.org/uploads/articles/480/pdfs/redesigning-pension-systems.pdf   ხელმისაწვდომი (18.05.2021)
12. Basiglio S., and Oggero N., (2020) The Effects of Pension Information on Individuals, Economic Outcomes: A Survey, p. 2, URL: https://www.mdpi.com/2227-7099/8/3/67/htm  (ხელმისაწვდომი: 05.2021)
13. OECD (2020), Pension Markets in Focus 2020, p. 14 -17. URL: https://www.oecd.org/daf/fin/private-pensions/Pension-Markets-in-Focus-2020.pdf  (ხელმისაწვდომი: 10.05.2021)